Code: BBN-NED-741
Titel vak: Woordenboekengebruik en woordenschatuitbreiding
Docent: Roland Nagy
Voertaal: Nederlands
Opleidingsfase: BA2, 1ste semester
Onderwijsvorm: werkcollege+zelfstandige literatuurstudie
Aantal lesuren per week: 2+1
Studiepunten: 5
Leerdoelen
• kennismaking met de belangrijkste lexicografische bronnen van de Nederlandse taal, de lexicografische begrippen en lexicografische terminologie.
• het leren van een efficiëntere manier van het inwinnen van lexicografische informatie
• uitbreiding van de academische woordenschat
Beschrijving
De bestudering van woordenboeken geeft aanleiding tot inzicht in taalvariatie (standaardtaal - regionale taal, groepstalen, stijlregisters enz.) en in de taalontwikkeling (vreemde woorden - bastaardwoorden, neologismen) en in het normbegrip (barbarismen, purismen).
Na de kennismaking met de verschillende typen woordenboeken (bijv. verklarende, fraseologische, synoniemwoordenboeken enz.) wordt er aandacht besteed aan het gebruik van lexicografische producten n.a.v. verschillende vertaal- en parafraseoefeningen. Naast de uitbreiding van de (academische) woordenschat is het doel van de oefeningen om de studenten tot een effectievere studiemethode te laten komen.
Evaluatie
• 2 à 3 over het semester verspreide toetsen
• Presentatie en beoordeling van drie lexicografische werken
Criteria voor een testimonium
Maximaal drie gemiste lessen, één presentatie, actieve participatie, het schrijven van alle toetsen
Literatuur (algemeen)
• Nederlandse woordenboeken, bijv.
• Bastiaansen, C. (Szerk.). (2008). Groot woordenboek hedendaags Nederlands (4. ed.). Utrecht: Van Dale.
• Boon, T. D., & Geeraerts, D. (red.). (2005). Groot Woordenboek Van De Nederlandse Taal (14. ed.). Utrecht: Van Dale Lexicografie.
• Vries, M. D., & Winkel, L. T. (Szerk.). (1882). Woordenboek der Nederlandsche taal. Internet versie (Vols. 1-33). 's-Gravenhage; Leiden: M. Nijhoff/A.W. Sijthoff/SDU Uitgevers/INL. Elérés forrás http://gtb.inl.nl/?owner=WNT
• Theissen, S., & Hiligsmann, P. (1999). Uitdrukkingen en spreekwoorden van A tot Z. De Boeck Université.
• Giezenaar, G., & Schouten, E. (2002). Wijze woorden : woordenlijst academisch Nederlands met idioomoefeningen (1e dr.). Amsterdam [etc.]: Intertaal.
• Stumpel, R. (2004). Konnex: uitdrukkingen en vaste verbindingen in de Nederlandse taal. Utrecht [etc.]: ThiemeMeulenhoff.
• Smedts, W., & Belle, W. van (1994). Taalboek Nederlands (2. ed.). Kapellen: De Nederlandsche Boekhandel / Uitg. Pelckmans. III/4, 6; VI/5
• Toorn, M. C. van den (1992). Nederlandse taalkunde (8. ed.). Utrecht: Het Spectrum. Hulpmiddelen. p. 38
• Geeraerts, D., & Janssens, G. (1982). Wegwijs in Woordenboeken: Een Kritisch Overzicht Van De Lexicografie Van Het Nederlands. Assen: Van Gorcum.
• Sterkenburg, P. G. J. van (1984). Van woordenlijst tot woordenboek: inleiding tot de geschiedenis van woordenboeken van het Nederlands. Brill Archive.